مکان‌یابی مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت شیرامین و بررسی شاخص اشباع شدگی آن

نویسندگان

  • اصغر اصغری مقدم استاد گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • جمیل روزرخ کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • عطااله ندیری استادیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • مجتبی پوراکبر کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط،‌ دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
  • محمددردی محمودی کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده مقاله:

به دلیل قرارگیری ایران در منطقه خشک و نیمه خشک توجه به منابع آب ضروری به‌نظر می‌رسد. در این میان توجه به منابع آب زیرزمینی به‌دلیل ماهیت پنهان و نیز هزینه‌های استخراج و نیز پایش کمی و کیفی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به‌دلیل اهمیت موضوع منابع آب در منطقه دریاچه ارومیه به بررسی کیفی آب زیرزمینی در یکی از آبخوان‌های مجاور این دریاچه پرداخته شده است. به‌علت نیاز روزانه انسان به آب جهت مصرف شرب، کشاورزی، صنعت و بهداشت اهمیت ویژه آن به وضوح قابل لمس است. منطقه شیرامین با دارا بودن آبخوانی به مساحت تقریبی 34 کیلومترمربع یکی از دشت‌های حاشیه دریاچه ارومیه است. به‌منظور بررسی آب‌های زیرزمینی منطقه شیرامین از 18 نقطه از سراسر دشت، با در نظر گرفتن بهترین توزیع، نمونه‌ها جمع‌آوری و برای 12 پارامتر آنالیز شدند. در این پژوهش از روش تحلیل چندمتغیره آماری (تحلیل مولفه‌های اصلی و نمره عاملی) با تلفیق GIS و شاخص اشباع شدگی استفاده شد. اعمال تحلیل مولفه‌های اصلی منجر به استخراج چهار عامل شد. مولفه اول ناشی از تأثیر سازندهای کربناته، مولفه دوم ناشی از تغذیه آب باران، مولفه سوم ناشی از تأثیر سولفات و فلوراید و مولفه چهارم به‌علت بار عاملی بالا برای نیترات ناشی از فعالیت‌های بشری است. درون‌یابی نمره‌های عاملی با GIS نشانی داده که بیشترین مساحت نمره‌های عاملی مثبت مربوط به مولفه اول بوده و از مولفه اول به ترتیب به سمت مولفه چهارم مساحت نمره‌های عاملی مثبت پوشش داده شده کاهش یافته است. به‌طور کلی عواملی همانند کاهش بارش، افزایش برداشت و فعالیت‌های شدید کشاورزی باعث افت کیفیت آب منطقه شیرامین شده است، به‌طوری که نمونه‌های بالادست و انتهای دشت به‌ترتیب دارای شاخص اشباع‌ شدگی مثبت‌تر از نظر سنگ‌های کربناته و هالیت بود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مکان یابی مؤلفه های مؤثر بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت شیرامین و بررسی شاخص اشباع شدگی آن

به دلیل قرارگیری ایران در منطقه خشک و نیمه خشک توجه به منابع آب ضروری به نظر می رسد. در این میان توجه به منابع آب زیرزمینی به دلیل ماهیت پنهان و نیز هزینه های استخراج و نیز پایش کمی و کیفی آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به دلیل اهمیت موضوع منابع آب در منطقه دریاچه ارومیه به بررسی کیفی آب زیرزمینی در یکی از آبخوان های مجاور این دریاچه پرداخته شده است. به علت نیاز روزانه انسان به آب جهت مصرف ش...

متن کامل

ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت عجب‌شیر بر پایه شاخص کیفی آب زیرزمینی (GQI) و سامانه اطلاعات جغرافیایی

Groundwater quality evaluation is very necessary to provide drinking water. Groundwater excessive consumption can cause subsidence and penetration of saline groundwater into freshwater aquifers in Ajabshir Plain, on the Urmia lake margin. The main goal of the current project was to evaluate the groundwater quality by employing the qualitative indices of groundwater and GIS. Ten parameters of 15...

متن کامل

بررسی ویژگی های هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت شیرامین

منطقه شیرامین در شمال غربی کشور، غرب استان آذربایجان شرقی و در 20 کیلومتری شهر آذرشهر و غرب کوه سهند واقع شده است. محدوده مطالعاتی شیرامین، بخشی از شهرستان آذرشهر به شمار می رود که از نظر تقسیمات هیدرولوژیکی، این محدوده قسمتی از حوضه آبریز ارومیه محسوب می شود. بر اساس داده های آماری سال آبی 87-88، در محدوده مطالعاتی شیرامین، 168حلقه چاه بهره برداری، و تعداد 14 دهنه چشمه و 11 رشته قنات وجود دارد...

بررسی آماری نسبت های یونی و شاخص های اشباع در تعیین منشا املاح منابع آب زیرزمینی دشت دلفان

هدف اصلی این تحقیق بررسی آب زیرزمینی شهرستان دلفان در شمال استان لرستان از نظر ویژگی های ژئوشیمیایی با استفاده از شاخص های اشباع و تحلیل عاملی است. برای این منظور از آنالیز عناصراصلی آب زیرزمینی منطقه در 40 نقطه استفاده شده است.نتایج حاصل نشان میدهد همه ی متغییرها دارای غلظت مناسب و پایین تر از حد مجاز استانداردجهانی بوده اند.ازآنجا که شاخص اشباع می‌تواندعامل مهمی در درک فرایند انحلال_ته نشینی ...

متن کامل

ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GWQI) و پردازش زمین‌آماری آن در آبخوان دشت لردگان

زمینه و هدف: شاخص کیفیت آب زیرزمینی یکی از شاخص­های مهم در تعیین کیفیت برای شرب است. لذا هدف از انجام این مطالعه  ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت لردگان و پهنه­بندی آن بود.  روش بررسی: برای این منظور از 32 حلقه چاه کشاورزی در 4 نوبت در سال 1389 نمونه­برداری و pH، هدایت الکتریکی، کدورت، کل جامدات حل شده و معلق، سختی­کل، نیترات، سولفات، کلرید، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم در نمونه­ها...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 28  شماره 2

صفحات  89- 96

تاریخ انتشار 2017-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023